Esweg 14

VROEGER EN NU
STRATEN OUD SCHIPBORG
BorgwegEswegHeidesteegHolle DriftRandweg
RuiterwegSchapendriftStrubbenwegZeegserweg
1234567891011121314

Boerderij – Keuterijtje op de es

Kadastraal bekend met de nummrs P160 volgens kadaster 1832. en vervolgens ,P778,P779,P871.

In 1832 als bouwland in bezit van de familie Oldenhuis Gratama Kymmel. Groot 0,87.2 ha.
In 1865 verkocht aan Geessien Mulder. Weduwe van P. Gerberts. Bewoner van boerderij P115, In 1869 verdeeld aan de erven van Geessien Mulder. Geert Gerbers “en zien Annechien” volgens de stukken , en Egbert Gerberts.
In 1877 gaat het via Berend van Bergen naar Egbert Gerberts. Dit zelfde is ook gebeurt bij de boerderij P115. Onduidelijk welke reden daarvoor was. In 1880 wordt hier een keuterij gebouwd.
Als eerste bewoners zijn terug te traceren de Famile Fibbe Glas. (zie genealogie bijlage 9) Daarna wordt het huis vele malen doorverkocht. In 1907 gekocht door Jan Nijborg. In 1908 verkocht aan Jacob Oosting uit Vossenberg. In 1909 gekocht door Evert Sijbring. In 1910 heeft Evert Sijbring ca 9 ha gekocht van een Lokhorst uit Zuidlaren. Deze Lokhorst was een schoonzoon van Hendrik Stevens. In 1918 verkocht door Evert Sijbring aan Warner Boer. Hij is toen boerderij gaan huren (zie boerderij 13)
In 1919 gekocht door een Sietze Buisman uit Vlaardingen, scheepsmaker. Zeker 2e woning. In 1921 alweer verkocht aan de familie Jannes Hulzebosch uit Zuidlaren. Deze heeft er dan jaren gewoond en geboerd.
In 1940 verkocht aan Albert Schuiling. Landbouwer in Schipborg. Deze ging de woning gebruiken als bedrijfswoning voor zijn arbeiders. O.a. de families Meerten Egbert Gerbers, Roel Reinders , Hans Dijkema en de familie Derk Oosting. Deze familie woonde er tot vlak na de oorlog.
In 1960 is de woning verkocht en is het verbouwd tot een mooie woning van gemaakt.

Deze arbeiderswoning in de es was een typisch voorbeeld van en keuterij. Lage buitenmuren. Aan de oostzijde een baander, in het midden. Aan de westzijde ook in het midden een lage deur. Je moest bukken om binnen te komen. Je kwam dan op een lemen deel. Links een houten wand en in het midden een deur naar het woonvertrek. Aan beide zijden een bedstede om te slapen. Onder de bedstede een eventuele opslag voor aardappelen o.i.d. Er stond een tafel in het midden met daarop een tafelzwilk en daarboven hing een oudewetse petroleumlamp. Rondom 6 rietgematte stoelen. In de buitenmuur 2 vensters met een mooie overzicht over de es, met daartussen een haard. Vanuit uit de kamer naar de westzijde was een heel laag aflopend, met het dak, vertrek. Deze was ingericht als keukentje. Aan de oostzijde ook zo’n klein vertrek. Deze werd gebruikt als ouderslaapkamer.
Vanaf de deel bij binnenkomst zat aan de rechterzijde ook een houten schot. Met direct bij binnenkomst een deur. Direct hiernaast een open privaat. Een ouderwetse ton privaat, niet afgeschermd.

Er was in dit gedeelte van de keuterij de mogelijkheid om enkele koeien, geiten en varkens gehouden. Een hooiopslag was er boven de stal. Dit waren “sleiten” waar het hooi werd opgeslagen.
Een bijzonder detail aan het huis was de waterput. Naast het huis was een waterput, diep ca 6 a 8 m in een cirkel van ca 1,20 m. opgebouwd met gewoon losse bakstenen. Die door de buitendruk en bovendruk gewoon waren vastgeklemd. Boven was er een houten huisje om toe gebouwd waarin zich en klep bevond om het water op te halen., waarin zich een houten rol bevond. Hieraan was een ketting met  emmer bevestigd, welke met slinger aan de rol kon worden neer gelaten en opgehaald. Ooit is het gebeurt, dat de put dichtgeslibd was. De slib onder in de put liet na zoveel jaar gebruik geen water meer door. Om dit probleem op te lossen, werd er een lange ladder in de put gezet. Werd er een jonge jongen naar beneden gestuurd met een emmer aan een touw om het slib op de bodem te verwijderen. Net zolang tot het water weer naar boven kwam. En inderdaad na een dag ploeteren met een klein schepje om de emmer te vullen, begon de welwerking weer. Saillant detail was, dat er in de wand her en der stenen misten. Soms meerdere op één plek. Je kon er met je arm naar buiten steken, zonder dat de wand werd geraakt. Alles was in de loop van zo’n 80 jaar zo vastgedrukt dat de put gewoon zijn functie kon behouden. Een interessant verhaaltje , is goed afgelopen, maar was levensgevaarlijk.
Helaas is later deze put dichtgegooid.

Informatieve website over Schipborg door de jaren heen